Οικολογικά θέματα από την Greenpeace

Το πρόβλημα της θάλασσας

Οι ωκεανοί μας προσφέρουν πολλά αγαθά φιλοξενώντας το 80% της ζωής πάνω στη γη, μονάχα όμως το 1% της επιφάνειάς τους βρίσκεται υπό κάποιο καθεστώς προστασίας, ενώ πολλά άλλα θαλάσσια είδη έχουν χαθεί για πάντα ή βρίσκονται στο χείλος της εξαφάνισης. Αιτία, για άλλη μια φορά η ανθρώπινη απειλή: υπεραλίευση, ρύπανση, φαλαινοθηρία....

Υπεραλίευση:
Η αλιεία είναι μια από τις αρχαιότερες ανθρώπινες δραστηριότητες. Τη σημερινή εντατική μορφή της την απέκτησε μόλις τον περασμένο αιώνα. Η σύγχρονη εντατική αλιεία έχει οδηγήσει στην εξαφάνιση πολλών αποθεμάτων ψαριών σε πολλές θάλασσες του πλανήτη, εάν αναλογιστεί κανείς ότι η παγκόσμια αλιευτική παραγωγή έχει τετραπλασιαστεί τα 40 τελευταία χρόνια. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως αυξήθηκαν τα αποθέματα των ψαριών. Απλά, μεγάλωσε η αποτελεσματικότητα των αλιευτικών εργαλείων και φυσικά, το μέγεθος των στόλων.

Καταστροφικές και μη επιλεκτικές μέθοδοι αλιείας:
Οι κατηγορίες εναντίον της σύγχρονης αλιείας δεν αφορούν μόνο στην ποσότητα των αλιευμάτων ή την υπεραλίευση. Έχουν να κάνουν και με την καταστροφή θαλάσσιων οικοσυστημάτων και την άσκοπη σπατάλη της θαλάσσιας ζωής.
Υπάρχουν αλιευτικά εργαλεία όπως οι μηχανότρατες, που σέρνονται στον πυθμένα της θάλασσας, ξεριζώνοντας και καταστρέφοντας σημαντικά θαλάσσια οικοσυστήματα που θέλουν εκατοντάδες χρόνια για να σχηματιστούν (όπως κοράλλια και υποθαλάσσια βλάστηση).
Η χρήση τους έχει σαν αποτέλεσμα να καταλήγουν στα δίχτυα μεγάλες ποσότητες μη εμπορεύσιμων ειδών που ξαναρίχνονται νεκρά στη θάλασσα (είναι τα λεγόμενα παρεμπίπτοντα αλιεύματα). Πολλά από αυτά τα είδη κινδυνεύουν με εξαφάνιση, όπως δελφίνια, θαλάσσιες χελώνες, καρχαρίες, θαλασσοπούλια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν  οι μηχανότρατες και τα παρασυρόμενα αφρόδιχτα (τα λεγόμενα τείχη του θανάτου). Τα αφρόδιχτα μάλιστα, ενώ έχουν απαγορευτεί, συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται παράνομα στα νερά της Μεσογείου.

Υδατοκαλλιέργειες:
Ασκούν ακόμη μεγαλύτερη πίεση στα ιχθυαποθέματα, επειδή απαιτούν μεγάλες ποσότητες άγριων ψαριών για ιχθυοτροφή. Επιβαρύνουν τη θάλασσα με οργανικά απόβλητα και τοξικές ουσίες, και συχνά είναι καταστροφικές για παράκτια οικοσυστήματα και κοινότητες. Επίσης συχνά νεαρά άτομα (γόνοι) αλιεύονται ζωντανά και μεταφέρονται για πάχυνση σε κλουβιά, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του ερυθρού τόνου. 

Παράνομη και ανεξέλεγκτη αλιεία:
Η παράνομη και ανεξέλεγκτη αλιεία (illegal, unregulated and unreported fisheries - IUU) αποτελεί σοβαρότατο πρόβλημα, το οποίο οφείλεται τόσο στην απουσία αποτελεσματικών συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου, όσο και στην αυξανόμενη πίεση της αγοράς πάνω στα ήδη μειωμένα αποθέματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ανεξέλεγκτη αλιεία του ερυθρού τόνου, αλλά και η εκτεταμένη χρήση παρασυρόμενων αφρόδιχτων, η οποία συνεχίζεται παρά την απαγόρευσή τους στη Μεσόγειο.

Ρύπανση:
Εκτός από την καταστροφική αλιεία, η θαλάσσια ζωή απειλείται και από τη ρύπανση. Σε πολλές περιπτώσεις η θάλασσα αντιμετωπίζεται σαν χωματερή στην οποία καταλήγουν εκατομμύρια τόνοι αστικών λυμάτων, βιομηχανικών αποβλήτων (μεταξύ των οποίων πυρηνικά απόβλητα και τοξικές ουσίες), φυτοφαρμάκων κ.α. Πολλές τοξικές ουσίες ανιχνεύονται πλέον στους πιγκουίνους και τις πολικές αρκούδες, παρότι ζουν πολύ μακριά από βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Η ρύπανση δε γνωρίζει σύνορα.

σελίδα - 12 Αυγούστου, 2010  Από την Greenpeace