Η άνοδος και η πτώση της «αυτοκρατορίας» Φωκά

ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΗ  (Κυριακή, 24 Νοεμβρίου 2013)

Ο 88χρονος Λέανδρος Φωκάς περιμένει υπομονετικά έξω από το γραφείο του ανακριτή, προκειμένου να ακούσει αν θα προφυλακιστεί ή όχι για μη καταβολή ΦΠΑ ύψους 1,2 εκατ. ευρώ.

Ταλαιπωρημένος από τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει, αλλά και την οικονομική κρίση που συνέτριψε την εμπορική «αυτοκρατορία» που κατάφερε να χτίσει η οικογένειά του τα τελευταία 75 χρόνια στη Θεσσαλονίκη, έχει στο πλευρό του μόνο τους στενούς συγγενείς του και τους συνηγόρους του. Η εικόνα του σε τίποτα δε θυμίζει τον ισχυρό επιχειρηματία της Θεσσαλονίκης που ταύτισε το όνομά του με ένα από πιο ισχυρά εμπορικά σήματα της χώρας.

«Ηλπιζα ότι ο κύκλος της ζωής μου θα έκλεινε επιτρέποντάς μου να δω την οικογένειά μου να συνεχίζει το έργο της ζωής μου. Δυστυχώς, η μόνη ελπίδα που απομένει σε όλους μας, και όχι μόνο στη δική μου οικογένεια, είναι να δούμε την πατρίδα να ανασυντάσσει τις δυνάμεις της και να ορθοποδεί», λέει στην απολογία του στον ανακριτή, λίγο πριν ακούσει ότι μπορεί ξανά να κυκλοφορεί ελεύθερος, αφού καταβάλλει χρηματική εγγύση ύψους 20.000 ευρώ.

Ο ίδιος στο απολογητικό του υπόμνημα που κατέθεσε στις ανακριτικές αρχές περιγράφει την επιχειρηματική του δραστηριότητα από την ημέρα που ξεκίνησε αυτός και η οικογένειά του να εργάζονται ως υπαίθριοι μικροπωλητές στη στοά Σαούλ μέχρι και το 2010 όταν η εταιρία «Fokas» κατάφερε να γιγαντωθεί και να αναπτύξει μία αλυσίδα 20 καταστημάτων σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.

Από τη στοά Σαούλ

«Γεννήθηκα στο Βατούμ της Ρωσίας το έτος 1925. Με την οικογένειά μου ήρθαμε στη Θεσσαλονίκη το έτος 1930. Δουλεύοντας ακατάπαυστα και ακαταπόνητα ως υπαίθριοι λιανοπωλητές στη στοά Σαούλ, καταφέραμε να σχηματίσουμε το κεφάλαιο με το οποίο το 1958 εισήλθαμε ως μέτοχοι με ποσοστό 80% στην -υφιστάμενη από το 1936- εταιρία ''Βεργόπουλος'' που διατηρούσε τότε κατάστημα επί της οδού Ερμού 14. Δύο χρόνια μετά δώσαμε στο εν λόγω κατάστημα το επώνυμό μας, που έμελλε να αποτελέσει για πολλές δεκαετίες ένα ισχυρό εμπορικό σήμα, συνυφασμένο με την πόλη της Θεσσαλονίκης», περιγράφει ο 88χρονος Λέναδρος Φωκάς.

Ανέτρεψε τα δεδομένα

Το 1974 η εταιρία μετονομάστηκε σε «Οδυσσεύς Φωκάς», προς τιμήν του πρόωρα χαμένου αδελφού του Λέανδρου Φωκά ενώ το ίδιο χρονικό διάστημα μπήκαν τα θεμέλια του δεύτερου πολυκαταστήματος στην οδό Τσιμισκή 48-50, το οποίο, όπως λέει ο 88χρονος επιχειρηματίας, «ουσιαστικά άλλαξε τα δεδομένα στο λιανικό εμπόριο της πόλης και έγινε η ναυαρχίδα της επιχείρησής μας». Η εταιρία «Fokas» στη δεκαετία του '80 εισήγαγε για πρώτη φορά στην ελληνική αγορά την ιδέα shop-in-shop στο κατάστημα της Τσιμισκή, ενώ στα τέλη της δεκαετίας του '90 ιδρύθηκε στο Βόλο το πρώτο πολυκατάστημα εκτός Θεσσαλονίκης.

Τα «χρυσά» χρόνια

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '90 η επιχείρηση γιγαντώθηκε και τέθηκε ως στόχος «ο διεμβολισμός της αγορά της Αθήνας όπου άνοιξε το πρώτο κατάστημα ''Fokas'' στην καρδιά του εμπορικού κέντρου της πρωτεύουσας σ' ένα νεοκλασικό που βρίσκεται στο τετράγωνο Βουλής - Ερμού - Σκόπα – Πετράκη. Το ίδιο διάστημα η εταιρία επεκτείνει τις εμπορικές δραστηριότητες και στα αθλητικά είδη, ενώ εξασφαλίζεται πλήθος διεθνών συνεργασιών για την αντιπροσώπευση και διανομή ξένων οίκων και ανοίγουν πολυκαταστήματα στο Ηράκλειο, στην Κέρκυρα, στη Λάρισα και στην Ξάνθη.

Οι δωρεές της οικογένειας

Η κοινωνική προσφορά της οικογένειας Φωκά τα τελευταία 25 χρόνια είναι αδιάλειπτη. Η κατασκευή του συγκροτήματος γυμνασίου και λυκείου «Φωκά» στις Συκιές στη μνήμη του Οδυσσέα Φωκά, η παιδική χαρά «Φωκά» στη Νέα Παραλία, το Κέντρο Αναπτυξιακής Παιδιατρικής «Απόστολος Φωκάς» στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο είναι μερικές από τις πιο γνωστές δωρεές της οικογένειας.

Πικρία για τη Μονή Αγ. Θεοδώρας

Οπως αναφέρει στο απολογητικό του υπόμνημα ο 88χρονος Λέανδρος Φωκάς, το πολυώροφο κατάστημα της οδού Τσιμισκή ανοικοδομήθηκε με δαπάνες της εταιρίας. «Το 1976 δεν υπήρχε παρά μόνο ο φέρων οργανισμός ενός πολύ χαμηλού κτιρίου. Το 1978, ανεγείραμε, και πάλι αποκλειστικά με δικά μας έξοδα, οκτώ επιπλέον ορόφους, δίνοντας στο κτίριο τη σημερινή όψη ενός σύγχρονου εμπορικού κέντρου και δημιουργώντας σημαντική οικονομική υπεραξία στην περιουσία της ιεράς μονής. Πολλές φορές προτάθηκε σε εμένα προσωπικά από διάφορους εκκλησιαστικούς παράγοντες να μεταβιβαστεί στην εταιρία ποσοστό επί του οικοπέδου, ανάλογο με τα έξοδα στα οποία είχε υποβληθεί για την ανοικοδόμησή του. Την πρόταση αυτή αρνήθηκα συστηματικά προς όφελος της ιεράς μονής, προκειμένου να έχει εκείνη ες αεί μίσθωμα και να μπορεί με οικονομική αυτονομία να επιτελέσει το σκοπό της και το φιλανθρωπικό της έργο», εξηγεί αναφερόμενος ουσιαστικά στην έξωση που έγινε στην εταιρία από την ιερά μονή, η οποία, σύμφωνα με την οικογένεια, αποτέλεσε και τη χαριστική βολή στην επιχείρηση, καθώς τίναξε στον αέρα το σχέδιο εξυγίανσης μέσω του άρθρου 99.

Πώς επήλθε η συντριβή

Η εταιρία, σύμφωνα με τον 88χρονο Λέανδρο Φωκά, άρχισε να πλήττεται από την οικονομική κρίση τα τελευταία δύο χρόνια. «Οι επενδύσεις της τελευταίας εξαετίας δεν είχαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα και έτσι δεν μπόρεσαν να αποσβεστούν. Λόγω και της τεράστιας μείωσης της κατανάλωσης, αναγκαστήκαμε να προβούμε σταδιακά και νόμιμα σε κλείσιμο των ζημιογόνων καταστημάτων».

Από το 2011 μέχρι σήμερα μπήκε λουκέτο τελικά σε όλα τα καταστήματα της αλυσίδας «Fokas», στα οποία το 2009 εργάζονταν συνολικά 907 άτομα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κύκλος εργασιών της εταιρίας το 2008 ήταν 95.165.069,37 και το 2012 ανήλθε σε μόλις 28.601.977,97 ευρώ μειωμένος δηλαδή κατά 70,61 % περίπου παρουσιάζοντας λειτουργικές ζημίες περίπου 16.500.000 ευρώ.

Ο ίδιος αναφέρει στο απολογητικό του υπόμνημα ότι η εταιρία του από το 2007 έως το 2012 έχει καταβάλει φόρους ύψους 48.000.000 ευρώ και το τελευταίο διάστημα έκανε χρήση των φορολογικών διατάξεων που προέβλεπαν τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών της, καταβάλλοντας δόσεις μέχρι τον Ιούλιο του 2013. Πλέον, η μοναδική ελπίδα για την καταβολή των οφειλών της εταιρίας θα γίνει στο πλαίσιο της πτωχευτικής διαδικασίας με τη ρευστοποίηση της ακίνητης και κινητής περιουσίας της.

«Σήμερα, δυστυχώς, καμία δυνατότητα δεν έχει η εταιρία που διοικώ να καταβάλει τις παραπάνω οφειλές, καθώς βρίσκεται σε απόλυτη και βέβαιη παύση πληρωμών. Οι τραπεζικοί λογαριασμοί της δεν έχουν κανένα πιστωτικό υπόλοιπο. Εγώ υποθήκευσα ολόκληρη την προσωπική μου περιουσία», αναφέρει στην απολογία του.