Μια άλλη «Κρήτη»… κάπου πιο μακριά (Φωτογραφίες)

Κρητικό κρασί, φουρνιστό ψωμί, κουλουράκια ζυμωτά, μαντινάδες κρητικές. Όχι δεν πρόκειται για κάποιο χωριό κρητικό. Όχι οι κάτοικοί του δεν ζουν στην Κρήτη πρόκειται όμως για κρητικούς δεύτερης και τρίτης γενιάς οι οποίοι δεν ζουν σε κάποιο μέρος της Ελλάδας αλλά στα βάθη της Ανατολής.

Ο λόγος για το χωριό Μελεμέζ (δικαίως μας έρχονται στο μυαλό οι Μελέσσες Ηρακλείου) το οποίο βρίσκεται στην Μερσίνη μια πόλη νότιο ανατολικά της Τουρκίας.

 Η Θεία μας υποδέχεται με χαμόγελο στην παραδοσιακή της κρητική κουζίνα 

Είναι μεγάλη η συγκίνηση να ακούς σε έναν τόπο ο οποίος θεωρείται ξένος λέξεις, φράσεις αλλά και προτάσεις ολόκληρες που σου φέρνουν στο μυαλό την γλώσσα που έχεις μεγαλώσει, τους παππούδες σου, τους γονείς και τα αδέλφια σου.

Μπορεί να μην βρίσκεται στην ζωή κανένας από αυτούς που άφησαν με παράπονο και θλίψη την Κρήτη κάπου στα 1900 για να έρθουν στην «πατρίδα» τους, όμως οι απόγονοί τους έχουν να σου διηγηθούν ο καθένας και από μια ιστορία που μπορεί να φαίνεται σαν παραμύθι που όμως είναι από τα παραμύθια που και αληθινά είναι και σου αφήνουν στο τέλος μια γλυκόπικρη γεύση.

Γλυκόπικρη γιατί αυτό που με κόπο έφτιαχναν τόσα χρόνια (όπως και εκείνοι αντίστοιχα που είχαν γεννηθεί στα παράλια της Μικράς Ασίας και εκδιώχθηκαν μετά), με τους ανθρώπους που είχαν «ζυμωθεί» μαζί γενιές ολόκληρες, όπως λέμε και εμείς στην Κρήτη, ανθρώπους που είχαν αγαπήσει θα έπρεπε να τα αφήσουν πίσω γιατί η πολιτική για άλλη μια φορά είχε μπει στην μέση με σκοπό να τους χωρίσει (όπως έγινε και γίνεται ακόμα και σήμερα).

Ο παππούς μας υποδέχεται με κρητική μαντινάδα

Όσοι έφτασαν, γιατί οι μαρτυρίες κάνουν λόγο για τρομερές απώλειες, από πείνα, αρρώστιες και κακουχίες στο μακρύ ταξίδι τους προς την Νοτιοανατολική Τουρκία, προσπάθησαν να κρατήσουν ζωντανό το στίγμα της αληθινής τους πατρίδας, της Κρήτης. Η γιαγιά μου, η οποία ήταν και αυτή πρόσφυγας κατά την Μικρασιατική καταστροφή, συνήθιζε να μου λέει ότι πατρίδα σου είναι ο τόπος που γεννιέσαι και μεγαλώνεις.

Θα μπορούσε κανείς να εκπλαγεί αν έβλεπε πως ακόμη και 100 χρόνια περίπου μετά την μετακίνησή τους το κρητικό στίγμα είναι έντονο παντού ακόμη και από τους απογόνους τους.

Οι ίδιοι τους προσπαθούν να κρατήσουν ζωντανές τις θύμησες από τους προγόνους τους και νοιώθουν υπερήφανοι  που κρατούν τα ήθη και τα έθιμα που τους έμαθαν οι παππούδες τους.

Μέσα σε αυτά τα ήθη και τα έθιμα που προσπαθούν να τα κρατήσουν «αναμμένα σαν φλόγα» είναι να παράγουν κρασί κρατώντας την τεχνοτροπία του τόπου όπου γεννήθηκαν οι παππούδες τους, να ζυμώνουν ψωμί, όπως έκαναν οι γιαγιάδες τους, να φουρνίζουν κουλουράκια με βάση το ελαιόλαδο και γενικά να κρατούν ζωντανό το πάθος, πίνοντας τσικουδιές και λέγοντας μαντινάδες κρητικές.

Ένα Κρητικό γλέντι

Αυτό που δεν λείπει ποτέ από τον παραδοσιακό σοφρά πέρα από το καλό φαγητό είναι το χαμόγελο και η κρητική φιλοξενία.

Έτσι με χαμόγελα και κρητική μαντινάδα μας παρέλαβαν από το αεροδρόμιο στα Άδανα  για να περάσουμε ένα ευχάριστο σαββατοκύριακο «σαν στο σπίτι μας» και πως αλλιώς αφού δεν νοιώσαμε ούτε μια στιγμή ότι βρισκόμαστε σε ξένο τόπο.

Από τον πιο μεγάλο, ο οποίος ήταν σε θέση να μιλήσει τέλεια τα κρητικά μέχρι και τον πιο μικρό που ξέρει απλώς μερικές λέξεις, άκουγες με χαμόγελο «καλώς ορίσατε!

Ήντα κάμετε;».

Τα δυο 24ωρα πέρασαν με πολύ χαρά, φαγητό κουβεντούλες, χορό και πολλές πολλές ιστορίες, άλλες εύθυμες, άλλες πικρές. Όλα χωρούν σε έναν καλό σοφρά.

 Ασφαλώς το χωριό δεν θα μπορούσε να μην παράγει παραδοσιακό κρητικό κρασί

Αυτό που πάντα μένει κανείς να καταλήγει είναι ότι δυστυχώς όπου έμπλεξε η πολιτική χώρισε τους ανθρώπους. Επιπλέον, δυστυχώς ακόμα και σήμερα βρίσκονται καθημερινά πολλοί και από τις δυο πλευρές, που κατηγορούν για αλυτρωτισμό και βλέψεις στις περιούσιες και στα σπίτια των ανθρώπων που κατοικούν τώρα. Ποτέ κανένας πολιτιστικός σύλλογος δεν κινήθηκε δικαστικά να διεκδικήσει περιουσίες και αν κινήθηκε εννοείται ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να υφίσταται από την στιγμή που υπάρχουν διεθνείς συμβάσεις. Αυτό που ζητούν και εύχονται, είναι να μπορέσουν να δουν κάποια στιγμή από κοντά τον τόπο που γεννήθηκαν, οι γονείς και οι παππούδες τους. Καλό θα ήταν λοιπόν, οι αρμόδιες περιφέρειες τόσο της Τουρκίας όσο και της Ελλάδας, να εκμεταλλευτούν αμφότερες κοινοτικούς πόρους για τα προγράμματα «ανταλλαγής» ιδεών και απόψεων που θα τους καλύψει ένα σημαντικό μέρος για την επίσκεψή τους στα μέρη όπου γεννήθηκαν.

Πηγή: http://constantinoupoli.com/