Αγαπητέ Χρήστο, καλημέρα. Σήμερα 1η Οκτωβρίου 2011 είναι η ‘‘Ημέρα για την Τρίτη Ηλικία’’. Τροποποιώντας μια παλιά μακροσκελή ομιλία μου κατέληξα σε αυτό το άρθρο. Τούτο δεν απευθύνεται μόνο στους διάγοντες την τρίτη ηλικία αλλά και στους νεότερους. Ο χρόνος κυλά, φεύγει γρήγορα και είναι ανεπίστρεπτος. Έτσι χωρίς να το νοιώσουν όλοι, κάποια ημέρα -αργά ή γρήγορα- θα βρεθούν στη… ‘Γοητεία της Τρίτης Ηλικίας’!
Ευχαριστώντας για τη φιλοξενία
Με εγκάρδιους φιλικούς χαιρετισμούς, Βαγγέλης
Η Γοητεία της Τρίτης Ηλικίας
Η πρόοδος του ανθρώπου -υλική και πνευματική- εξελίσσεται με τεράστια άλματα. Στη σημερινή κοινωνία υπάρχουν επιστήμονες με πολύ υψηλό επίπεδο μόρφωσης. Οι κατακτήσεις αυτών είναι συγκλονιστικές φτάνοντας στην υψηλή ανάπτυξη της σημερινής επιστήμης ώστε να έχουν τις γνώσεις και να πειραματίζονται στην αναζήτηση του μποζονίου, του καταλυτικού για τη Δημιουργία σωματιδίου του Χιγκς του ‘‘σωματιδίου του Θεού’’!
Όμως η ανάπτυξη του επιπέδου μιας κοινωνίας για να είναι αρμονική θα πρέπει να αναφέρεται και στις τρεις υποστάσεις του ανθρώπου, τη φυσική, την πνευματική και την ψυχική. Τότε μόνον δεν θα υπάρχουν οι συγκρούσεις που οδηγούν στη διάσπαση και την καταστροφή.
Πόσες φορές θαυμάζομε έναν άνθρωπο -άνδρα ή γυναίκα- λέγοντας γι’ αυτόν σχόλια κολακευτικά, ονομάζοντάς τον: ώριμο, ωραίο, καλλιεργημένο, γοητευτικό, ιδιαίτερα μάλιστα όταν είναι και επιτυχημένος επαγγελματικά. Όμως, δυστυχώς, με το πέρασμα του αδυσώπητου χρόνου αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους και τα πρώτα σημάδια της ηλικίας. Αυτά είναι απόρροια, μια φυσική συνέπεια της διαδικασίας της ζωής και αποτελούν μέρος της ύπαρξής μας. Έτσι, το να είναι κάποιος εξηντάρης ή εβδομηντάρης δεν είναι ούτε καλύτερο ούτε χειρότερο από το να βρίσκεται σε οποιαδήποτε άλλη ηλικία. Κάθε ηλικία έχει τη δική της ομορφιά, τη δική της γοητεία, τις δικές της χαρές και λύπες.
Το σημείο, το όριο της γήρανσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη στάση του κάθε ενός απέναντι στα γηρατειά. Αν εσείς πιστεύετε ότι στα 35 είστε μεσήλικες, τότε αυτή η πεποίθηση επιδρά στον οργανισμό και επιταχύνει τη διαδικασία της γήρανσης. Όταν όμως προτίθεστε, σκέφτεστε, ότι και στα 75, θα είστε ακόμα δραστήρια άτομα, εάν φροντίζετε να διατηρείτε τον εαυτό σας υγιή, τότε όχι μόνον είστε αισιόδοξοι, αλλά και δυναμικοί, δυνατοί και θα το επιτύχετε.
Αναμφίβολα, πρέπει να το γνωρίζετε, όλες οι ηλικίες έχουν τα θετικά τους και μπορούμε να απολαύσουμε μικρές και μεγάλες χαρές. Η ικανοποίηση πάντα μπορεί να βρεθεί. Ας νιώσουμε, λοιπόν, ευτυχισμένοι με ό,τι μας επιφυλάσσει η σημερινή μας φυσική κατάσταση. Το μυστικό είναι ότι πρέπει να προσαρμοζόμαστε και στην ηλικία όπως και στην εποχή. Η αλλαγή, η μετάβαση καλύτερα από τη δυναμική παραγωγική απασχόληση ως μέλος της Κοινότητας στη συνταξιοδότηση, έχει ως αποτέλεσμα ορισμένοι συνταξιούχοι -μπερδεύοντας τα όνειρα με τη διάψευση των προσδοκιών- να παραδίδονται πρόωρα στη γαλήνη και απεραντοσύνη της σιωπής, στην απραξία και στην πνευματική νωθρότητα. Φυσικά, κάθε άνθρωπος έχει έναν χαμένο παράδεισο που είναι ανάγκη να τον θυμάται.
Βέβαια ένα ηλικιωμένο άτομο, με λογικό εισόδημα και μόρφωση, πρέπει να συνεχίζει την απασχόλησή του, την ίδια ή διαφορετική. Υπάρχουν τόσες ευκαιρίες να συμβάλει και πάλι στην πρόοδο και ευημερία της κοινότητας στην οποία ζει. Δεν είναι λογικό, σωστό, να αναφωνήσει, εκείνο που γράφει ο Απόστολος Παύλος στην προς Τιμόθεον επιστολή του: «Τον καλόν αγώνα ηγώνισμαι, τον δρόμον τετέλεκα, την πίστιν τετήρηκα, λοιπόν, απόκειταί μοι ο της δικαιοσύνης στέφανος ον αποδώσει μοι Κύριος εν εκείνη τη ημέρα, ο δίκαιος Κριτής…». Ούτε να ‘‘σκοτώνει’’ την ημέρα του στο καφενείο με τους άλλους συναδέλφους-συνταξιούχους.
Ας μη λησμονούμε ότι πριν από 10-20 χρόνια ήμαστε ενεργά και δραστήρια μέλη και ότι και σήμερα ακόμη μπορούμε να προχωρήσουμε, να ηγηθούμε με επιτυχία και πρωτοτυπία, χρησιμοποιώντας τη μεγάλη πείρα που ο κάθε ένας διαθέτει. Η πορεία του μυαλού και της προσωπικότητας ενός μορφωμένου, καλλιεργημένου συνταξιούχου, δεν μπορεί να ανεχθεί τα στενά βιολογικά γεγονότα. Δείχνει, τουλάχιστον, έλλειψη σοβαρότητας, να πούμε σε έναν κορυφαίο επιστήμονα, πολιτικό, φιλόσοφο, δάσκαλο, καλλιτέχνη -ο οποίος είναι υγιής- ότι βρίσκεται σε ηλικία μαρασμού, όταν στην πραγματικότητα λειτουργεί σε ένα ανώτερο επίπεδο.
Ανεξάρτητα αν το σώμα του βρίσκεται στη φθινοπωρινή εποχή, εκείνος μπορεί ακόμα να μετέχει σε νέες εμπειρίες και να επινοεί καινούργιες ιδέες. Στην εποχή μας υπάρχει μακροβιότητα και υγεία μέχρι την προχωρημένη ηλικία. Οι σημερινοί 60άρηδες και 70άρηδες δεν έχουν καμιά σχέση με τους παλαιότερους. Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι έχει αυξηθεί ο μέσος όρος ζωής. «Είμαι 90% βέβαιος πως θα εντοπισθεί το μποζόνιο, ακόμη κι αν χρειαστούν μήνες αναλύσεων. Αν δεν το βρούμε ως το Μάιο του 2009 που κλείνω τα 80 θα πω στο γιατρό μου να με κρατήσει ζωντανό μερικά χρόνια παραπάνω…» είχε πει στις 12 Σεπτεμβρίου 2008 ο καθηγητής Φυσικής του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου και μεγάλος ερευνητής Πίτερ Χιγκς.
Κάθε γενιά έχει να υπερηφανεύεται για μερικούς ηλικιωμένους άντρες και γυναίκες, που συνέχισαν τη σημαντική των συνεισφορά κι εξακολούθησαν να εμπνέουν τους άλλους με το χαρακτήρα και το θάρρος των. Η ιστορία τής μουσικής, για παράδειγμα, έχει να αναδείξει ονόματα όπως του Χάινριχ Ζουτς, μία δεσπόζουσα μορφή της εποχής πριν από τον Μπαχ και τον Γκιουζέπε Βέρντι. Όμως και οι τρεις αυτοί καλλιτέχνες συνέθεσαν αριστουργήματα σε προχωρημένη ηλικία. Στην εποχή μας, άνθρωποι σαν τον συνθέτη Ίγκόρ Στραβίνσκυ και το διευθυντή ορχήστρας Λέοπολντ Στοκόφσκυ διατήρησαν μια ισχυρή και δημιουργική προσωπικότητα σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
Ανάλογα παραδείγματα βρίσκουμε σε κάθε τομέα ανθρώπινης προσπάθειας. Ο Σοφοκλής έγραψε τον «Οιδίποδα επί Κολωνώ» στα 85, ο Μιχαήλ Άγγελος στα 70 ζωγράφισε τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, και οι σύγχρονοι Έλληνες, Δημήτρης Μητρόπουλος, Ξενοφών Ζολώτας και Γεώργιος Παπανικολάου (Παπ-Τεστ) υπήρξαν δημιουργικοί μέχρι τα βαθειά γεράματα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας, 81 ετών σήμερα, είναι πάντα δραστήριος και οξύνους, εκτελεί δε άριστα τα πολλαπλά του καθήκοντά.
Και η γυναικεία παρουσία είναι πολυπληθής. Μαρία Κιουρί η γυναίκα με τα δύο Νόμπελ, Σιρίν Εμπάντι, Ιρανή- Νόμπελ Ειρήνης, Μητέρα Τερέζα- μοναχή καθολική με τεράστιο φιλανθρωπικό έργο και Νόμπελ Ειρήνης, Ίντιρα Γκάντι 4 φορές πρωθυπουργός της Ινδίας, Γαλάτεια Σαράντη και Κική Δημουλά μέλη της Ακαδημίας Αθηνών, Νίκη Γουλανδρή μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας και οι δύο διάσημες Ελληνίδες από το χώρο της τέχνης Μαρία Κάλλας και Μελίνα Μερκούρη....και η ζωή συνεχίζεται…
Από τα παραπάνω, λοιπόν, γίνεται κατανοητό ότι χρειάζεται αποδοχή του εαυτού μας. Να συμφιλιωθούμε με αυτό που ήμασταν στο παρελθόν και μ’ αυτό στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα και να ζήσουμε με την ίδια πληρότητα όπως τότε κατά την εφηβεία μας και την μετέπειτα ωριμότητα και παραγωγική ηλικία.
Σήμερα, παρ’ όλα τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας στο χώρο και στο χρόνο, ο ρόλος του ηλικιωμένου παραμένει σημαντικός. Ένα αληθινό άτομο μπορεί να φέρει το παρελθόν στο παρόν. Η ίδια του η ύπαρξη εκτείνεται από το παρελθόν στο παρόν και επεκτείνεται στο μέλλον. Αυτός είναι ο λόγος που πολλά παιδιά και νέοι, καθώς βρίσκονται αντιμέτωποι με έναν κόσμο γεμάτο αυταπάτες, αναζητούν τη συντροφιά των ηλικιωμένων και ερωτούν συνέχεια για κάθε τι αν είναι αυθεντικό, γνήσιο, αληθινό, γνωρίζοντας ότι θα τύχουν σωστών απαντήσεων.
Όταν εμείς - εσείς οι ίδιοι σέβεστε τον εαυτό σας και τις αξίες σας, να ξέρετε ότι θα λάβετε και τον ανάλογο σεβασμό από τους άλλους. Μόνον έτσι θα καταφέρετε να περνάτε όσο καλύτερα μπορείτε και να χαίρεστε την κάθε στιγμή της ζωή.
Είναι ανάγκη, λοιπόν, να ζείτε το παρόν, μεταφέροντας μέσα από τις δραστηριότητες και την επαφή σας με νεότερα άτομα τη σοφία και τις πολύτιμες εμπειρίες σας, που θα βοηθήσουν τους νέους να γίνουν καλύτεροι.
Κάθε διαδοχική περίοδος προσφέρει ικανοποίηση και νέες εμπειρίες. Η κατανόηση των προτύπων της ζωής δεν αποκλείεται να μας κάνει δυνατότερους και οι αναμνήσεις να μας προσφέρουν ζεστασιά και ικανοποίηση.
Ας μη λησμονούμε ότι η Τρίτη Ηλικία είναι το επιστέγασμα, η ολοκλήρωση της ζωής.
Παρακάλεσαν μια ηλικιωμένη κυρία που γιόρταζε τα εκατοστά της γενέθλια να τους διηγηθεί το πλέον σημαντικό περιστατικό από τη ζωή της κι εκείνη χωρίς δεύτερη σκέψη απάντησε: «Πώς μπορώ να σου πω αφού η ζωή δεν τέλειωσε ακόμα !...».
Όμως για μια στιγμή ο χρόνος συντομεύει και εσύ σκέφτεσαι, θυμάσαι ιστορίες και περιστατικά που εξέθρεψαν όλους εμάς τότε ως νάματα του χρέους. Οι αναμνήσεις αποτελούν νοσταλγική πηγή αποθεμάτων.
Αναπολώντας το παρελθόν εμπλουτίζεται το σήμερα, αντλώντας συγχρόνως δύναμη για να συνεχίσεις.
Του Βαγγέλη Κογκάκη
δασκάλου, συνταξιούχου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου